Obowiązki wynikające z europejskich przepisów dotyczących dostępności
Podstawą regulacji na poziomie europejskim jest Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/882 z dnia 17 kwietnia 2019 r., znana jako European Accessibility Act (EAA). Akt ten określa wymogi dostępności dla produktów i usług, z naciskiem na zwiększenie dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Wymogi te obejmują:
- Urządzenia i oprogramowanie komputerowe,
- Terminale płatnicze,
- Usługi telekomunikacyjne,
- Usługi bankowe online,
- Usługi transportowe i turystyczne.
Dyrektywa wymaga od państw członkowskich UE, aby do 28 czerwca 2025 roku wdrożyły funkcjonalne wymogi dostępności, zgodnie z ustalonymi w niej zasadami. Oznacza to, że wszelkie produkty i usługi cyfrowe wprowadzane na rynek Unii Europejskiej muszą być dostępne dla szerokiego grona odbiorców, bez względu na ich ograniczenia fizyczne lub intelektualne.
Polski kontekst prawny dostępności cyfrowej
Polska również wprowadziła regulacje mające na celu ułatwienie dostępu do produktów i usług cyfrowych. Podstawową ustawą w tym zakresie jest ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Ustawa ta implementuje postanowienia unijnej Dyrektywy 2016/2102, której celem jest zapewnienie dostępności stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych.
Ustawa nakłada na podmioty publiczne obowiązek dostosowania swoich serwisów internetowych do standardów dostępności WCAG 2.1 na poziomie AA. Wymaga również publikacji deklaracji dostępności, która ma informować użytkowników o stopniu dostosowania serwisu do wymogów dostępności oraz o możliwościach zgłaszania niedogodności.
Podmioty zobowiązane do stosowania ustawy
Podmioty, które są zobowiązane do przestrzegania przepisów dotyczących dostępności, to głównie podmioty publiczne, ale także niektóre organizacje sektora prywatnego, które świadczą usługi publiczne. W przypadku sektora prywatnego, regulacje te będą dotyczyć m.in. firm oferujących usługi bankowe, telekomunikacyjne, transportowe oraz e-commerce, które mają duże znaczenie społeczne.
Ponadto ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych obejmuje:
- Organy administracji rządowej i samorządowej,
- Instytucje publiczne, takie jak szkoły, uniwersytety i szpitale,
- Podmioty świadczące usługi społeczne.
Nowe przepisy wprowadzają również wymagania dla produktów i usług cyfrowych oferowanych przez przedsiębiorstwa prywatne w Polsce, które dotyczą m.in. dostępności urządzeń cyfrowych oraz aplikacji mobilnych, które są kluczowe dla codziennego funkcjonowania obywateli.
Podstawowe obowiązki podmiotów zobowiązanych do stosowania ustawy
Podmioty objęte ustawą mają obowiązek:
- Zapełnienia zgodności z wytycznymi WCAG 2.1 na poziomie AA – te wytyczne określają zasady tworzenia stron internetowych i aplikacji mobilnych, które są dostępne dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.
- Publikacji deklaracji dostępności – każda strona internetowa i aplikacja mobilna objęta ustawą musi zawierać informacje o stopniu dostępności cyfrowej oraz udostępnić użytkownikom narzędzia do zgłaszania barier.
- Przestrzegania standardów dostępności dla aplikacji mobilnych – aplikacje muszą być zgodne z wymaganiami dotyczącymi dostępności, które obejmują m.in. obsługę za pomocą technologii asystujących, jak np. czytniki ekranu.
- Szkolenia pracowników – podmioty publiczne muszą zapewnić, że ich personel jest odpowiednio przeszkolony w zakresie dostępności cyfrowej, aby móc tworzyć i obsługiwać dostępne treści.
Odpowiedzialność za brak realizacji przepisów ustawy
Brak realizacji przepisów dotyczących dostępności cyfrowej może skutkować różnymi konsekwencjami, zarówno prawnymi, jak i finansowymi. W Polsce, za nieprzestrzeganie wymagań dostępności mogą być nałożone:
- Kary finansowe – organy nadzorujące mogą nałożyć kary na podmioty, które nie spełniają wymagań ustawowych dotyczących dostępności.
- Odpowiedzialność prawna – w przypadku, gdy brak dostępności prowadzi do wykluczenia określonej grupy społecznej, istnieje ryzyko odpowiedzialności cywilnoprawnej. Podmioty publiczne mogą zostać pozwane przez osoby, które napotkają bariery w korzystaniu z ich serwisów.
- Obowiązek naprawienia sytuacji – organy nadzoru mogą nałożyć na podmiot obowiązek natychmiastowego dostosowania strony lub aplikacji mobilnej do wymogów dostępności.
Zmiany wprowadzane przez nową ustawę
Nowa ustawa o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze wprowadza szereg zmian. Dotyczy to przede wszystkim obowiązku dostosowania produktów i usług cyfrowych, które mają być oferowane na rynku europejskim, do wymagań dostępności. W praktyce oznacza to, że zarówno nowe, jak i istniejące produkty muszą zostać zoptymalizowane pod kątem dostępności, aby zapewnić ich użytkowanie przez osoby z różnymi formami niepełnosprawności.
Zmiany te obejmują również odpowiedzialność podmiotów gospodarczych za brak dostosowania produktów i usług do wymagań dostępności, co może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych oraz ograniczeń w dostępie do rynku UE.
Podsumowanie
Dostępność cyfrowa staje się jednym z kluczowych wymogów prawnych zarówno na poziomie europejskim, jak i krajowym. Dzięki kompleksowym regulacjom, takim jak European Accessibility Act oraz ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych, przedsiębiorstwa oraz instytucje publiczne muszą dostosować swoje produkty i usługi, aby były dostępne dla wszystkich, w tym dla osób z niepełnosprawnościami. Brak przestrzegania tych regulacji może prowadzić do poważnych konsekwencji, zarówno finansowych, jak i prawnych.
Jak pomaga w tym ICEberg CMS 5?
ICEberg CMS 5 jest zaawansowanym systemem zarządzania treścią, który może znacząco wspierać organizacje w spełnianiu wymagań dostępności cyfrowej, wynikających zarówno z polskich, jak i europejskich regulacji prawnych, takich jak ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych oraz European Accessibility Act. Oto jak ICEberg CMS 5 może pomóc w zapewnieniu dostępności cyfrowej:
Zgodność z WCAG 2.1
ICEberg CMS 5 jest zaprojektowany tak, żeby pomagać firmom uzyskiwać zgodność z wytycznymi WCAG 2.1 ich stron internetowych. System automatyzuje znaczną część optymalizacji dla wymogów WCAG i pomaga twórcom stron internetowych spełniać wymagania na poziomie AA. Obejmuje to m.in. poprawne struktury HTML, dostępne formularze, odpowiednie oznaczanie obrazów alternatywnymi opisami (atrybuty ALT) oraz dostosowanie kolorystyki i kontrastów na stronie.
Wsparcie dla atrybutów dostępności – ICEberg CMS 5 umożliwia łatwe dodawanie opisów alternatywnych do obrazów, poprawną strukturę nagłówków, a także inne elementy istotne dla osób korzystających z technologii wspomagających.
Responsywność i dostępność na urządzeniach mobilnych
System wspiera tworzenie w pełni responsywnych stron internetowych. Treści są dostępne i łatwe w użyciu na różnych urządzeniach, takich jak komputery, smartfony i tablety. Dostępność cyfrowa dotyczy nie tylko stron internetowych, ale również aplikacji mobilnych, dlatego ICEberg CMS 5 jest idealnym narzędziem do zarządzania treściami w sposób zgodny z wymogami zarówno stron internetowych, jak i aplikacji.
Publikacja deklaracji dostępności
Zgodnie z ustawą, każda strona internetowa objęta regulacjami musi posiadać opublikowaną deklarację dostępności. ICEberg CMS 5 upraszcza proces tworzenia i zarządzania deklaracją dostępności. System umożliwia generowanie szablonu deklaracji zgodnej z polskimi przepisami, co pozwala na szybkie i łatwe jej wdrożenie na stronie.
Wsparcie technologii wspomagających
ICEberg CMS 5 wspiera technologię asystującą, co umożliwia osobom korzystającym z czytników ekranowych łatwe poruszanie się po stronie. System umożliwia optymalizację treści, tak aby były one łatwe do odczytania przez te narzędzia, poprawiając ich interpretację przez osoby niewidome lub niedowidzące.
Personalizacja treści dla różnych grup użytkowników
ICEberg CMS 5 pozwala na dynamiczne dostosowywanie treści w zależności od potrzeb użytkownika. Dzięki temu osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności mogą uzyskać dostęp do treści dostosowanych do ich potrzeb, takich jak większe czcionki, wysoki kontrast czy uproszczony interfejs.
Komunikacja z narzędziami zwiększania dostępności
System może być łatwo połączony z zewnętrznymi narzędziami, które mogą wspomagać dostępność stron, takimi jak narzędzia do sprawdzania kontrastu, walidatory kodu oraz rozszerzenia dla osób niepełnosprawnych, takie jak czytniki ekranów czy oprogramowanie do sterowania głosowego.
Łatwe zarządzanie treściami w czasie rzeczywistym
Dzięki ICEberg CMS 5, zmiany w treściach mogą być wprowadzane w czasie rzeczywistym, co umożliwia szybkie poprawianie ewentualnych błędów związanych z dostępnością. System automatycznie aktualizuje treści bez potrzeby ponownej publikacji całej strony, co znacznie ułatwia proces dostosowania do wymogów prawa.
Dostosowanie różnych wersji językowych
W ramach zgodności z przepisami dotyczącymi dostępności, strony internetowe muszą być przystosowane także do różnych wersji językowych. ICEberg CMS 5 umożliwia zarządzanie wielojęzycznymi wersjami serwisów, co jest kluczowe w przypadku międzynarodowych projektów.
Wsparcie e-commerce
Regulacje dotyczące dostępności obejmują również sektory komercyjne, takie jak handel internetowy. ICEberg CMS 5 pomaga firmom e-commerce dostosować swoje sklepy do wymogów dostępności, poprzez optymalizację stron produktów, koszyków, a także procesów zakupowych tak, aby były dostępne dla osób z różnymi potrzebami.
Podsumowanie
ICEberg CMS 5 to kompleksowe narzędzie, które wspiera organizacje w zapewnieniu zgodności z przepisami dotyczącymi dostępności cyfrowej. Dzięki automatycznym walidacjom, responsywności, personalizacji treści oraz integracji z technologiami wspomagającymi, system ten znacząco ułatwia spełnienie wymogów stawianych przez polskie i europejskie prawo. W rezultacie organizacje mogą nie tylko unikać kar za brak zgodności, ale przede wszystkim zapewniać dostęp do swoich usług i produktów dla wszystkich użytkowników, bez względu na ich ograniczenia.
