Czym jest ETR?
ETR (Easy to Read – Tekst Łatwy do Czytania i Zrozumienia) to metoda tworzenia tekstów, które są zrozumiałe dla osób z różnymi trudnościami w czytaniu i rozumieniu. Główne zasady ETR koncentrują się na prostocie języka, przejrzystości prezentacji i wspieraniu zrozumienia poprzez dodatkowe środki wizualne.
Celem ETR jest uczynienie treści dostępnymi dla osób, które z różnych powodów mogą mieć trudności z rozumieniem tradycyjnych tekstów, takich jak osoby z niepełnosprawnością intelektualną, osoby starsze, dzieci, osoby uczące się nowego języka, czy też osoby z dysleksją.
Tekst łatwy do czytania i zrozumienia nie oznacza uproszczenia treści w sensie jej merytorycznej wartości, ale jej dostępności. Chodzi o to, aby skomplikowane informacje były przedstawione w sposób, który jest zrozumiały dla każdego, niezależnie od jego poziomu wykształcenia czy zdolności poznawczych.
ETR a język prosty
ETR (Tekst Łatwy do Czytania i Zrozumienia) i język prosty to dwa pokrewne pojęcia, które często są stosowane zamiennie, choć różnią się one nieco w swoim podejściu i zastosowaniu.
- ETR to standard, który jest skierowany przede wszystkim do osób z niepełnosprawnością intelektualną. Skupia się na prostocie języka, ale także na klarowności układu tekstu, jego wizualnym prezentowaniu oraz użyciu dodatkowych elementów, takich jak obrazy i piktogramy.
- Język prosty to koncepcja, która ma na celu uproszczenie języka w komunikacji ogólnej, aby był on zrozumiały dla jak najszerszego grona odbiorców, w tym dla osób z ograniczonymi umiejętnościami językowymi lub poznawczymi. Język prosty kładzie nacisk na unikanie skomplikowanych struktur gramatycznych, użycie codziennego słownictwa i formułowanie treści w przejrzysty sposób.
ETR można uznać za bardziej specyficzną formę języka prostego, która uwzględnia dodatkowe potrzeby osób z niepełnosprawnością intelektualną, a język prosty jako podejście szersze, obejmujące wszystkie grupy odbiorców.
Znaczenie ETR w codziennej komunikacji
ETR odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu równości dostępu do informacji. Wiele osób z różnych powodów ma trudności z rozumieniem złożonych tekstów, co może prowadzić do ich wykluczenia z wielu aspektów życia społecznego, edukacyjnego, czy zawodowego. Dzięki ETR:
- Osoby z niepełnosprawnościami intelektualnymi mogą lepiej zrozumieć informacje, które są dla nich istotne, co pozwala im na większą samodzielność.
- Osoby starsze, które mogą mieć trudności z koncentracją lub pamięcią, mogą łatwiej przyswajać nowe informacje.
- Dzieci i młodzież w procesie edukacji mają ułatwiony dostęp do materiałów edukacyjnych, co wspiera ich rozwój.
- Osoby uczące się nowego języka mogą łatwiej rozumieć i przyswajać treści, co wspiera ich integrację społeczną.
- Osoby o niskim poziomie umiejętności czytania mogą być lepiej poinformowane i mniej narażone na wykluczenie cyfrowe i społeczne.
Niepełnosprawność intelektualna
Niepełnosprawność intelektualna to stan charakteryzujący się znacznymi ograniczeniami w funkcjonowaniu intelektualnym i w adaptacyjnym zachowaniu, które obejmuje umiejętności codziennego funkcjonowania, takie jak komunikacja, samodzielność czy umiejętności społeczne. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną mogą mieć trudności w uczeniu się, rozwiązywaniu problemów, myśleniu abstrakcyjnym, a także w przetwarzaniu informacji i podejmowaniu decyzji.
Niepełnosprawność intelektualna może mieć różne przyczyny, w tym genetyczne (np. zespół Downa), uszkodzenia mózgu w okresie prenatalnym lub perinatalnym, choroby i infekcje w dzieciństwie, a także inne czynniki środowiskowe. Stopień niepełnosprawności intelektualnej może się znacznie różnić – od łagodnego, w którym osoba potrzebuje niewielkiego wsparcia, po głęboki, gdzie konieczna jest stała opieka i pomoc w codziennym życiu.
Trudności osób z niepełnosprawnością intelektualną
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną napotykają na szereg trudności w codziennym życiu, które mogą wpływać na ich zdolność do pełnego uczestnictwa w społeczeństwie. Oto niektóre z tych trudności:
- Trudności w nauce i przyswajaniu nowych informacji: Osoby z niepełnosprawnością intelektualną mogą potrzebować więcej czasu na naukę nowych umiejętności i mogą mieć trudności z zrozumieniem abstrakcyjnych pojęć.
- Problemy z komunikacją: Wiele osób z niepełnosprawnością intelektualną ma trudności z wyrażaniem swoich myśli, potrzeb i uczuć w sposób zrozumiały dla innych. Mogą również mieć problemy z rozumieniem skomplikowanych zdań czy instrukcji.
- Trudności w adaptacji społecznej: Osoby z niepełnosprawnością intelektualną mogą napotykać na trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji z innymi ludźmi, co może prowadzić do izolacji społecznej.
- Ograniczona samodzielność: W zależności od stopnia niepełnosprawności, osoby te mogą potrzebować wsparcia w codziennych czynnościach, takich jak ubieranie się, przygotowywanie posiłków, czy zarządzanie finansami.
- Trudności w przetwarzaniu złożonych informacji: Osoby z niepełnosprawnością intelektualną mogą mieć trudności z rozumieniem skomplikowanych instrukcji, wniosków czy dokumentów, co utrudnia im korzystanie z różnych usług i instytucji.
Zasady komunikacji z osobami z niepełnosprawnością intelektualną
Komunikacja z osobami z niepełnosprawnością intelektualną wymaga empatii, cierpliwości i zrozumienia ich specyficznych potrzeb. Oto kilka podstawowych zasad:
- Mów jasno i prosto: Używaj prostych słów i krótkich zdań. Unikaj skomplikowanego języka i żargonu.
- Mów wolno: Daj osobie czas na zrozumienie Twoich słów. Nie spiesz się, a jeśli to konieczne, powtórz to, co powiedziałeś.
- Zadawaj proste pytania: Formułuj pytania w sposób, który wymaga prostych odpowiedzi. Unikaj pytań, które mogą być mylące lub skomplikowane.
- Używaj obrazów i gestów: Ilustracje, piktogramy oraz gesty mogą pomóc w zrozumieniu przekazu.
- Słuchaj uważnie: Daj osobie czas na odpowiedź i nie przerywaj jej. Słuchaj jej uważnie i staraj się zrozumieć, co chce przekazać.
- Zachowaj cierpliwość i empatię: Pamiętaj, że komunikacja może wymagać więcej czasu. Bądź wyrozumiały i gotowy na powtarzanie lub wyjaśnianie informacji.
Jak tworzyć teksty w standardzie ETR?
Tworzenie tekstów łatwych do czytania i zrozumienia wymaga przestrzegania pewnych zasad, które zapewniają klarowność i dostępność treści. Oto kilka kluczowych wskazówek:
1. Używaj prostego języka.
Unikaj trudnych i specjalistycznych słów, jeśli nie są one niezbędne. Zamiast tego, wybieraj słowa codzienne, które są powszechnie znane. Jeśli musisz użyć trudnego terminu, wyjaśnij go w prosty sposób.
2. Stosuj krótkie zdania.
Długie zdania mogą być trudne do śledzenia i zrozumienia. Staraj się, aby zdania były krótkie i klarowne, zawierające tylko jedną myśl na raz.
3. Podziel tekst na krótkie akapity.
Długie bloki tekstu mogą być przytłaczające. Podziel tekst na krótkie akapity, z wyraźnie zaznaczoną główną myślą każdego z nich.
4. Stosuj nagłówki i listy punktowane.
Nagłówki pomagają w organizacji informacji i pozwalają czytelnikowi łatwo znaleźć to, czego szuka. Listy punktowane lub numerowane są idealne do przedstawiania informacji w uporządkowany sposób.
5. Unikaj skomplikowanych struktur gramatycznych.
Używanie złożonych struktur gramatycznych, takich jak zdania wielokrotnie złożone, może utrudniać zrozumienie tekstu. W miarę możliwości wybieraj prostsze konstrukcje gramatyczne.
6. Ilustruj treść obrazami lub piktogramami.
Obrazy i piktogramy mogą znacznie ułatwić zrozumienie tekstu. Używaj ich tam, gdzie to możliwe, aby zilustrować kluczowe punkty lub wyjaśnić trudniejsze pojęcia.
7. Sprawdź, czy tekst jest zrozumiały.
Zawsze testuj tekst na grupie docelowej, aby upewnić się, że jest on rzeczywiście zrozumiały. Możesz poprosić osoby z grupy, do której kierujesz tekst, o przeczytanie i przekazanie swoich uwag.
Przykłady zastosowania ETR
ETR może być stosowany w różnych kontekstach, od dokumentów urzędowych po materiały edukacyjne. Oto kilka przykładów:
- Dokumenty urzędowe: Formularze, instrukcje, czy informacje dotyczące praw i obowiązków mogą być trudne do zrozumienia. Stosowanie ETR pozwala na ich łatwiejsze przyswojenie przez osoby, które nie są zaznajomione z językiem prawniczym.
- Materiały edukacyjne: Uczniowie z trudnościami w nauce lub uczący się języka mogą korzystać z materiałów napisanych w standardzie ETR, co wspiera ich naukę i rozwój.
- Strony internetowe: Wiele stron internetowych dostosowuje swoje treści do standardu ETR, co zwiększa ich dostępność i użyteczność dla szerokiej grupy użytkowników.
- Instrukcje obsługi: Produkty codziennego użytku często mają złożone instrukcje obsługi. ETR pozwala na stworzenie bardziej przystępnych wersji tych instrukcji.
Korzyści z wdrażania ETR
Stosowanie tekstów łatwych do czytania i zrozumienia przynosi wiele korzyści:
- Zwiększenie dostępności informacji: Więcej osób ma dostęp do informacji, które są dla nich istotne.
- Zwiększenie zaangażowania społecznego: Osoby, które wcześniej były wykluczone z powodu trudności w rozumieniu tekstu, mogą aktywniej uczestniczyć w życiu społecznym.
- Zmniejszenie liczby błędów i nieporozumień: Klarowne i zrozumiałe teksty zmniejszają ryzyko błędów wynikających z niezrozumienia instrukcji lub informacji.
- Budowanie zaufania: Instytucje i organizacje, które stosują ETR, są postrzegane jako bardziej dostępne i przyjazne, co buduje zaufanie wśród odbiorców.
Jak napisać tekst łatwy do czytania i zrozumienia?
Tworzenie tekstu łatwego do czytania i zrozumienia wymaga uwzględnienia kilku kluczowych zasad:
- Zrozumiałe słownictwo: Używaj prostego, codziennego języka. Unikaj żargonu, technicznych terminów i słów, które mogą być trudne do zrozumienia.
- Krótkie zdania: Używaj krótkich, prostych zdań, które wyrażają jedną myśl na raz. Unikaj złożonych struktur gramatycznych.
- Jasne i logiczne struktury: Podziel tekst na krótkie akapity, każdy z wyraźnym punktem centralnym. Stosuj nagłówki, które pomagają zorganizować treść.
- Bezpośredni styl: Pisząc, zwracaj się bezpośrednio do odbiorcy. Używaj drugiej osoby ("ty") tam, gdzie to możliwe, aby nawiązać bliższą relację z czytelnikiem.
- Unikaj wieloznaczności: Staraj się, aby każde zdanie było jednoznaczne. Unikaj zwrotów, które mogą być interpretowane na różne sposoby.
- Ilustracje i piktogramy: Dodawaj obrazy, diagramy i piktogramy, które wspierają treść i pomagają w zrozumieniu informacji.
- Spójność w użyciu terminów: Jeżeli używasz określonych terminów, trzymaj się ich w całym tekście, aby uniknąć zamieszania.
Jak prezentować tekst łatwy do czytania i zrozumienia na stronie internetowej?
Prezentowanie tekstu ETR (Easy to Read) na stronie internetowej wymaga zastosowania kilku zasad, które zapewnią, że treści będą dostępne i łatwe do zrozumienia dla szerokiej grupy odbiorców. Oto kluczowe wskazówki, jak to osiągnąć:
Przejrzysty układ strony
- Intuicyjna nawigacja: Strona powinna mieć prosty i logiczny układ, z jasno oznaczonymi sekcjami i zakładkami. Ważne informacje powinny być łatwo dostępne, bez konieczności przechodzenia przez wiele podstron.
- Odpowiednie odstępy: Zadbaj o wystarczającą ilość przestrzeni między akapitami, sekcjami i elementami na stronie. Zbyt ciasno rozmieszczone treści mogą sprawiać trudność w odbiorze.
- Kontrast i czytelność: Upewnij się, że tekst jest łatwy do odczytania, stosując odpowiedni kontrast między tekstem a tłem. Czarny tekst na białym tle jest najbardziej czytelny, ale inne kombinacje mogą być użyteczne, jeśli zapewniają wystarczający kontrast.
Użycie nagłówków i list punktowanych
- Jasne nagłówki: Nagłówki pomagają organizować treść i pozwalają użytkownikom szybko znaleźć interesujące ich informacje. Używaj prostych i jasnych nagłówków, które precyzyjnie opisują zawartość danej sekcji.
- Listy punktowane i numerowane: Listy są doskonałym sposobem na uporządkowanie informacji i zwiększenie ich czytelności. Używaj ich do przedstawiania kluczowych punktów, instrukcji lub kroków do wykonania.
Minimalizm i prostota
- Unikaj zbędnych elementów: Zbyt wiele obrazów, reklam, czy animacji może rozpraszać uwagę i utrudniać koncentrację na treści. Postaw na minimalizm, koncentrując się na treści, która jest kluczowa.
- Jasne i krótkie akapity: Pisanie krótkich akapitów z jedną główną myślą ułatwia przyswajanie treści. Długie bloki tekstu mogą zniechęcać czytelników i sprawiać, że stracą zainteresowanie.
Wykorzystanie multimediów
- Obrazy i piktogramy: Dodawanie obrazów, ikon i piktogramów może znacząco poprawić zrozumienie treści. Używaj grafik, które są bezpośrednio związane z tekstem i pomagają wyjaśnić trudniejsze pojęcia.
- Filmy wideo i nagrania audio: Materiały wideo lub audio mogą być pomocne dla osób, które lepiej przyswajają informacje w formie wizualnej lub słuchowej. Ważne jest jednak, aby filmy miały napisy, a nagrania były dobrze słyszalne.
Responsywność i dostępność
- Dostosowanie do różnych urządzeń: Strona internetowa powinna być responsywna, czyli dostosowywać się do różnych rozdzielczości ekranów – od komputerów stacjonarnych po smartfony i tablety. Upewnij się, że tekst i inne elementy są łatwe do odczytania na wszystkich urządzeniach.
- Dostępność dla osób z niepełnosprawnościami: Strona powinna być zgodna ze standardami dostępności, takimi jak WCAG (Web Content Accessibility Guidelines). Oznacza to, że powinna być przystosowana dla osób korzystających z czytników ekranowych oraz innych technologii wspomagających.
Testowanie i optymalizacja
- Testowanie z użytkownikami: Przeprowadź testy użyteczności z udziałem osób z grupy docelowej, aby sprawdzić, czy treści są rzeczywiście łatwe do zrozumienia. Ucz się na podstawie ich opinii i wprowadzaj niezbędne poprawki.
- Analiza i optymalizacja: Regularnie analizuj dane dotyczące użytkowania strony, aby zidentyfikować, które elementy działają dobrze, a które wymagają poprawy. Dostosowuj treści i układ strony na podstawie tych danych, aby stale poprawiać dostępność i zrozumiałość.
Jak nowoczesny CMS zintegrowany z AI może pomagać w tworzeniu stron zgodnych z ETR - w tym treści łatwych do czytania i zrozumienia?
Nowoczesny system CMS (Content Management System) zintegrowany z AI może znacząco usprawnić proces tworzenia stron internetowych zgodnych z ETR (Easy to Read – Tekst Łatwy do Czytania i Zrozumienia) oraz tworzenie treści łatwych do czytania i zrozumienia.
Jak może to wyglądać w praktyce:
1. Automatyczne Generowanie i Uproszczanie Treści
AI może analizować treści wprowadzone do systemu CMS i automatycznie sugerować uproszczenia lub przekształcać złożone zdania na bardziej przystępne wersje. Dzięki temu twórcy treści mogą szybciej dostosować tekst do standardów ETR, co jest szczególnie przydatne dla osób, które nie mają doświadczenia w pisaniu tekstów łatwych do zrozumienia.
2. Sprawdzanie języka pod kątem zgodności z ETR
Systemy AI mogą automatycznie analizować tekst pod kątem zgodności z wytycznymi ETR, identyfikując skomplikowane słownictwo, długie zdania, złożone struktury gramatyczne czy żargon. Następnie mogą sugerować alternatywne słowa lub struktury, które są prostsze i łatwiejsze do zrozumienia.
3. Personalizowane wskazówki i porady
AI zintegrowane z CMS może dostarczać spersonalizowane wskazówki dotyczące tworzenia treści, które są dostosowane do specyficznych potrzeb grupy docelowej. Na przykład, jeśli system rozpozna, że użytkownicy witryny często mają trudności z pewnymi terminami, może zasugerować ich wyjaśnienie lub zamianę na prostsze.
4. Generowanie treści multimedialnych
Systemy AI mogą pomóc w tworzeniu odpowiednich treści multimedialnych, takich jak piktogramy, ilustracje czy filmy wideo, które wspierają zrozumienie tekstu. Mogą one automatycznie dobierać obrazy lub generować piktogramy, które najlepiej pasują do konkretnego fragmentu tekstu, co zwiększa dostępność informacji.
5. Optymalizacja prezentacji treści
CMS z AI może automatycznie dostosowywać układ strony i sposób prezentacji treści w taki sposób, aby były one bardziej czytelne i łatwiejsze do przyswojenia. Na przykład, system może automatycznie formatować teksty, tworzyć krótkie akapity, używać odpowiednich odstępów i proponować odpowiednie czcionki oraz kolory tła, które zwiększają czytelność.
6. Testowanie użyteczności i Analiza zachowań użytkowników
System AI może analizować zachowanie użytkowników na stronie i sugerować zmiany, które poprawią zgodność treści z ETR. Na przykład, jeśli system zauważy, że użytkownicy szybko opuszczają stronę po przeczytaniu pewnych sekcji, może to oznaczać, że tekst jest zbyt trudny do zrozumienia. AI może zasugerować uproszczenie treści lub dodanie dodatkowych wyjaśnień.
7. Automatyczne tworzenie wersji ETR
System CMS z AI może również automatycznie tworzyć wersje ETR istniejących treści. Na przykład, po wprowadzeniu tradycyjnej wersji artykułu, system mógłby wygenerować jego uproszczoną wersję, zgodną z wytycznymi ETR, która byłaby łatwiejsza do zrozumienia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną lub innych użytkowników wymagających prostszego języka.
8. Personalizacja treści dla różnych odbiorców
AI może pomóc w personalizacji treści w zależności od odbiorcy. Na przykład, system może dostosowywać poziom trudności treści na stronie w zależności od profilu użytkownika, co pozwala na lepsze dopasowanie treści do indywidualnych potrzeb.
9. Wbudowane i zintegrowane Narzędzia Dostępności
Nowoczesny CMS z AI może być zintegrowany z narzędziami dostępności, takimi jak czytniki ekranowe, oraz oferować automatyczne dostosowania dla użytkowników z różnymi niepełnosprawnościami. Dzięki temu każda strona może być zgodna z wytycznymi ETR, niezależnie od sposobu, w jaki jest przeglądana.
10. Wsparcie dla Wielojęzyczności
AI w CMS może automatycznie tłumaczyć treści na różne języki, zachowując zgodność z zasadami ETR. Tłumaczenie maszynowe może być dostosowane tak, aby wynikowe treści były proste i zrozumiałe, co jest istotne w przypadku wielojęzycznych stron internetowych.
Podsumowanie
ETR, czyli tekst łatwy do czytania i zrozumienia, to niezwykle ważne narzędzie w zapewnianiu równości dostępu do informacji. Wprowadzenie zasad ETR w różnych aspektach komunikacji pomaga w budowaniu bardziej inkluzywnego społeczeństwa, w którym każdy, niezależnie od swoich zdolności poznawczych czy umiejętności językowych, może w pełni uczestniczyć. Przestrzeganie zasad ETR nie jest trudne, a korzyści, jakie niesie, są ogromne zarówno dla jednostek, jak i dla całej społeczności.
ETR, czyli Tekst Łatwy do Czytania i Zrozumienia, to nie tylko narzędzie wspierające osoby z niepełnosprawnością intelektualną, ale także sposób na tworzenie treści, które są bardziej dostępne dla wszystkich. Zastosowanie zasad ETR w tekstach drukowanych i cyfrowych, w tym na stronach internetowych, pozwala na skuteczne docieranie do szerokiego grona odbiorców, zapewniając im równy dostęp do informacji. W dzisiejszym złożonym świecie informacyjnym ETR staje się kluczowym elementem budowania inkluzywnego społeczeństwa, w którym każdy ma szansę na pełne uczestnictwo.
Integracja nowoczesnego systemu CMS z AI oferuje ogromne możliwości dla twórców stron internetowych, szczególnie tych, którzy chcą tworzyć treści zgodne z ETR. Automatyzacja procesów związanych z uproszczeniem języka, optymalizacją prezentacji treści oraz testowaniem użyteczności sprawia, że tworzenie stron łatwych do czytania i zrozumienia staje się bardziej efektywne i dostępne dla szerokiego grona odbiorców. Dzięki temu można skutecznie zwiększyć dostępność informacji i wspierać inkluzywność w komunikacji cyfrowej.
