Cele centrów wiedzy o dostępności. Główne założenia konkursu
Centra wiedzy o dostępności to jednostki, które mają na celu podnoszenie świadomości na temat dostępności przestrzeni, obiektów, produktów i usług dla osób ze szczególnymi potrzebami, w tym dla osób z niepełnosprawnościami. Konkurs ogłoszony przez NCBR skupia się na rozwoju takich ośrodków przy uczelniach, które będą promować projektowanie uniwersalne. Projektowanie to zakłada, że produkty i usługi powinny być dostępne dla wszystkich użytkowników, bez konieczności dostosowywania lub adaptacji, co ma na celu eliminację barier i włączenie wszystkich grup społecznych.
Centra mają nie tylko wypracowywać standardy produktów i usług, ale również pełnić funkcję doradczą w zakresie dostępności:
Rola centrów wiedzy o dostępności w edukacji i rozwoju społeczno-gospodarczym
Centra wiedzy o dostępności powinny być integralną częścią uczelni, która współpracuje z innymi jednostkami akademickimi, ale także z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Taka współpraca ma na celu włączanie dostępności i projektowania uniwersalnego w różne dziedziny życia codziennego i działalności gospodarczej, od architektury, przez cyfryzację, po przedmioty codziennego użytku.
Projektowanie uniwersalne, będące podstawą działań centrów, opiera się na zasadzie, że projektowane produkty i usługi są od razu dostępne dla jak najszerszego grona odbiorców, niezależnie od ich fizycznych, sensorycznych czy kognitywnych ograniczeń. Jest to koncepcja, która dąży do stworzenia środowiska przyjaznego i dostępnego dla wszystkich użytkowników. Centra mają zatem kluczową rolę w edukowaniu studentów, pracowników uczelni oraz współpracujących podmiotów o znaczeniu dostępności w projektowaniu, a także w realizacji badań w tej dziedzinie.
Centra będą prowadzić również analizy w obszarze dostępności, zajmować się doradztwem oraz tworzyć punkty informacyjno-konsultacyjne. Ich celem jest wspieranie podmiotów zewnętrznych – od firm po organizacje pozarządowe – w rozwijaniu usług i produktów, które spełniają wymagania dostępności.
Interdyscyplinarność i partnerstwo z otoczeniem społeczno-gospodarczym
Kluczowym aspektem działania centrów będzie współpraca z partnerami spoza uczelni, co ma zapewnić interdyscyplinarność oraz praktyczne wykorzystanie wiedzy i doświadczenia tych podmiotów. Wnioskodawcy, czyli uczelnie wyższe, będą zobowiązani do realizacji projektów w partnerstwie z przynajmniej jednym podmiotem z otoczenia społeczno-gospodarczego. Partnerstwa te mają na celu tworzenie innowacyjnych rozwiązań dostosowanych do zmieniających się potrzeb społecznych i rynkowych.
Jednym z najważniejszych elementów konkursu jest wymóg realizacji projektów w partnerstwie z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Uczelnie, które zdecydują się na udział w konkursie, muszą nawiązać współpracę z co najmniej jednym partnerem z sektora gospodarczego lub publicznego. Taka współpraca ma na celu stworzenie interdyscyplinarnego podejścia do projektowania uniwersalnego oraz wdrażania innowacyjnych rozwiązań.
Partnerstwo ma służyć nie tylko wymianie wiedzy i doświadczeń, ale także praktycznemu wykorzystaniu innowacyjnych rozwiązań i technologii, które mają pomóc w rozwijaniu dostępności. Interdyscyplinarność oznacza także łączenie różnych dziedzin nauki, od technologii po nauki społeczne, w celu opracowania kompleksowych rozwiązań, które będą odpowiadać na potrzeby osób z niepełnosprawnościami.
Finansowanie i zasady konkursu
Budżet całego konkursu wynosi 100 mln zł, a maksymalna wartość jednego projektu może sięgać 5 mln zł. Czas realizacji projektów nie może przekroczyć 36 miesięcy, co daje uczelniom wystarczająco dużo czasu na opracowanie i wdrożenie swoich projektów. Nabór wniosków rozpocznie się 1 października i potrwa do 13 grudnia br., a do konkursu mogą przystąpić uczelnie, które nie znajdują się w procesie likwidacji.
Każda uczelnia może złożyć tylko jeden projekt, co zmusza jednostki akademickie do starannego przemyślenia swoich działań i wyboru najbardziej obiecującego kierunku rozwoju. Dodatkowo obowiązkowym wymogiem jest nawiązanie partnerstwa z co najmniej jednym podmiotem z otoczenia społeczno-gospodarczego, co ma na celu zwiększenie efektywności działań oraz zapewnienie praktycznego wdrożenia wyników projektów.
Kontynuacja sprawdzonych wzorców
Nowy konkurs NCBR nie jest pierwszą inicjatywą mającą na celu wspieranie dostępności i projektowania uniwersalnego w Polsce. W 2020 roku, w ramach programu Wiedza Edukacja Rozwój, NCBR przeprowadziło pilotażowy konkurs na utworzenie centrów wiedzy o dostępności. Projekty były realizowane w pięciu kluczowych obszarach: architektura, transport i mobilność, cyfryzacja i komunikacja, design przedmiotów codziennego użytku oraz zdrowie.
W wyniku tego pilotażu dofinansowanie otrzymały cztery projekty: Politechniki Krakowskiej, Uniwersytetu Szczecińskiego, Politechniki Opolskiej oraz Wojskowej Akademii Technicznej. Ewaluacja tego konkursu wykazała, że istnieje zapotrzebowanie na jeszcze większe wsparcie w obszarze dostępności, co przyczyniło się do lepszego dostosowania obecnych działań NCBR do realnych potrzeb rynku.
Znaczenie centrów wiedzy o dostępności w przyszłości
Tworzenie i rozwój centrów wiedzy o dostępności to krok w stronę budowania bardziej inkluzywnego społeczeństwa. Propagowanie projektowania uniwersalnego i włączanie zasad dostępności w różne dziedziny życia codziennego jest nie tylko odpowiedzią na wyzwania związane z rosnącą świadomością społeczną, ale także obowiązkiem prawnym, wynikającym z międzynarodowych standardów, takich jak Konwencja ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami.
Wspieranie uczelni w tworzeniu centrów wiedzy o dostępności daje możliwość kształtowania przyszłych specjalistów, którzy będą mieli świadomość, jak ważne jest projektowanie z myślą o wszystkich użytkownikach. Działania te nie tylko poprawią jakość życia osób z niepełnosprawnościami, ale również przyczynią się do innowacyjności polskich uczelni i gospodarki.
Zakres działań w ramach projektów
Projekty realizowane przez centra będą obejmować:
- Tworzenie nowych lub rozwijanie istniejących centrów wiedzy o dostępności.
- Prowadzenie badań i analiz związanych z dostępnością oraz projektowaniem uniwersalnym.
- Udzielanie konsultacji i doradztwa w zakresie dostępności dla podmiotów zewnętrznych.
- Upowszechnianie wiedzy o projektowaniu uniwersalnym wśród studentów i pracowników uczelni oraz w społeczeństwie.
Warunki udziału w konkursie
Konkurs rozpoczyna się 1 października i potrwa do 13 grudnia 2024 r. Uczelnie zainteresowane udziałem mogą złożyć jeden wniosek projektowy, a każdy projekt musi być realizowany w partnerstwie z zewnętrznym podmiotem. Całkowity budżet konkursu wynosi 100 mln zł, a maksymalna wartość jednego projektu może sięgać 5 mln zł. Projekty mogą trwać do 36 miesięcy.
Kontynuacja poprzednich działań
NCBR kontynuuje dobre wzorce z poprzednich inicjatyw. W 2020 roku w ramach programu Wiedza Edukacja Rozwój zorganizowano pilotażowy konkurs na utworzenie centrów wiedzy o dostępności w takich dziedzinach jak architektura, transport czy zdrowie. Efektem tych działań było stworzenie centrów przy czterech uczelniach, m.in. Politechnice Krakowskiej i Uniwersytecie Szczecińskim. Obecny nabór jest odpowiedzią na potrzeby rynku i umożliwia bardziej precyzyjne dostosowanie projektów do rzeczywistych wyzwań w zakresie dostępności.
Konkurs „Centra wiedzy o dostępności” to szansa dla uczelni na zwiększenie swojej roli w propagowaniu dostępności i tworzeniu bardziej inkluzyjnych rozwiązań, które będą miały realny wpływ na życie osób z niepełnosprawnościami oraz innych osób ze szczególnymi potrzebami.
Podsumowanie
Konkurs na tworzenie i rozwój centrów wiedzy o dostępności przy uczelniach to znaczący krok w stronę zwiększenia dostępności przestrzeni publicznej, produktów i usług dla wszystkich grup społecznych. Dzięki środkom z Funduszy Europejskich uczelnie mogą nie tylko poszerzyć swoją ofertę dydaktyczną i badawczą, ale także realnie wpłynąć na poprawę jakości życia osób z niepełnosprawnościami oraz innych osób ze szczególnymi potrzebami. Partnerstwa z podmiotami zewnętrznymi oraz interdyscyplinarność działań mają na celu stworzenie innowacyjnych rozwiązań, które w przyszłości mogą stać się standardem w projektowaniu uniwersalnym.
Jak Krakweb i ICEberg CMS 5 mogą pomóc?
Krakweb i ICEberg CMS 5 mogą odegrać kluczową rolę w rozwoju i wdrażaniu centrów wiedzy o dostępności, szczególnie w kontekście projektowania uniwersalnego oraz poprawy dostępności przestrzeni cyfrowej. Oto jak te narzędzia mogą przyczynić się do realizacji tych celów:
Tworzenie dostępnych stron internetowych
ICEberg CMS 5 to platforma zarządzania treścią, która umożliwia tworzenie responsywnych i intuicyjnych stron internetowych. W kontekście centrów wiedzy o dostępności, Krakweb, wykorzystując ICEberg CMS, może wspierać uczelnie w budowie witryn spełniających najwyższe standardy dostępności cyfrowej, zgodnie z międzynarodowymi wytycznymi, takimi jak WCAG (Web Content Accessibility Guidelines).
Przykładowe korzyści:
- Responsywność: Strony tworzone na ICEberg CMS 5 są automatycznie dostosowane do różnych urządzeń i ekranów, co ułatwia dostęp użytkownikom korzystającym z urządzeń mobilnych czy technologii asystujących.
- Łatwość nawigacji: Dzięki intuicyjnej strukturze i możliwościach personalizacji, Krakweb może pomóc w zaprojektowaniu stron łatwych w obsłudze dla osób z różnymi potrzebami (np. dla osób niedowidzących, z problemami motorycznymi).
- Wsparcie dla tłumaczeń: ICEberg CMS 5 wspiera tworzenie wielojęzycznych stron, co jest istotne w zapewnieniu dostępności treści dla osób posługujących się różnymi językami, w tym migowym.
Ułatwienie komunikacji i współpracy z partnerami zewnętrznymi
Centra wiedzy o dostępności mają współpracować z różnymi partnerami z otoczenia społeczno-gospodarczego. Krakweb, wykorzystując ICEberg CMS 5, może pomóc w budowaniu platform komunikacyjnych, które ułatwią współpracę i wymianę informacji między uczelniami a ich partnerami. Może to być zrealizowane poprzez:
- Tworzenie intranetów lub dedykowanych przestrzeni dla partnerów, gdzie mogą oni uzyskiwać dostęp do informacji, raportów, analiz i rekomendacji dotyczących dostępności.
- Integrację narzędzi do zarządzania projektami i komunikacji online, co ułatwi koordynację działań między uczelniami a sektorem gospodarczym.
Upowszechnianie wiedzy o dostępności
Jednym z głównych celów centrów wiedzy o dostępności jest szerzenie wiedzy na temat projektowania uniwersalnego i dostępności. ICEberg CMS 5 może być doskonałym narzędziem do tworzenia platform edukacyjnych, które uczelnie mogą wykorzystać do:
- Publikacji artykułów, raportów, tutoriali i e-learningowych materiałów edukacyjnych, które będą dostępne dla wszystkich użytkowników, bez barier związanych z ich dostępnością.
- Organizacji webinariów, kursów online i seminariów w formie dostępnych transmisji online lub materiałów na żądanie.
- Tworzenia zasobów w formatach dostępnych dla różnych grup użytkowników, takich jak napisy, transkrypcje czy tłumaczenia na język migowy.
Automatyzacja i prostota zarządzania treścią
Centra wiedzy o dostępności będą musiały dynamicznie reagować na zmieniające się potrzeby rynku i społeczeństwa. ICEberg CMS 5 pozwala na łatwe zarządzanie treścią bez potrzeby zaawansowanej wiedzy technicznej, co umożliwia:
- Szybką aktualizację informacji o projektach, wynikach badań czy nowych rozwiązaniach technologicznych w zakresie dostępności.
- Tworzenie blogów, newsletterów i treści skierowanych do różnych grup użytkowników, np. studentów, badaczy, firm czy organizacji pozarządowych.
- Automatyczne optymalizowanie treści pod kątem dostępności i SEO, co zwiększa zasięg i widoczność informacji o działaniach centrum.
Integracja z narzędziami zewnętrznymi
Krakweb i ICEberg CMS 5 mogą wspierać centra wiedzy o dostępności poprzez integrację z narzędziami zewnętrznymi, które ułatwią gromadzenie i analizę danych dotyczących dostępności. Przykłady to:
- Narzędzia do monitorowania dostępności stron internetowych i aplikacji.
- Platformy analityczne do badania dostępności przestrzeni publicznych i infrastruktury.
- Systemy CRM (Customer Relationship Management), które pozwalają na efektywne zarządzanie kontaktami z partnerami i beneficjentami działań centrów.
Wsparcie w kampaniach informacyjnych
ICEberg CMS 5 umożliwia także realizację kampanii promujących dostępność. Krakweb może pomóc centrom wiedzy w realizacji strategii marketingowych, takich jak:
- Kampanie w mediach społecznościowych promujące idee projektowania uniwersalnego.
- Landing page i formularze zgłoszeniowe na wydarzenia związane z edukacją i konsultacjami w zakresie dostępności.
- Analiza skuteczności kampanii poprzez zintegrowane narzędzia analityczne.
Podsumowanie
Krakweb i ICEberg CMS 5 mogą znacząco wspomóc centra wiedzy o dostępności w realizacji ich misji. Oferujemy wsparcie w tworzeniu dostępnych stron internetowych, umożliwiamy efektywną współpracę z partnerami, ułatwiamy zarządzanie treściami edukacyjnymi i kampaniami informacyjnymi, a także zapewniamy integrację z zewnętrznymi narzędziami. Dzięki nam, uczelnie i inne instytucje mogą skutecznie propagować zasady projektowania uniwersalnego oraz tworzyć dostępne, inkluzywne przestrzenie w świecie cyfrowym i fizycznym.
