W czerwcu 2025 roku wejdzie w życie europejski akt o dostępności cyfrowej, który na nowo zdefiniuje sposób, w jaki organizacje publiczne i prywatne budują swoje rozwiązania internetowe oraz aplikacje mobilne. Nowelizacja przepisów ma na celu stworzenie inkluzywnej przestrzeni cyfrowej, gdzie każdy użytkownik – niezależnie od swoich umiejętności, ograniczeń czy potrzeb – będzie mógł korzystać z usług online w sposób pełny, wygodny i godny.
Kontekst prawny i zakres zastosowania
Europejski akt o dostępności nakłada obowiązek dostosowania stron internetowych, aplikacji mobilnych oraz innych cyfrowych rozwiązań na instytucje publiczne, a także na wybrane przedsiębiorstwa prywatne. Podobnie jak w przypadku rozwiązań wynikających z ustawy o ochronie danych osobowych (RODO), nowe regulacje mają charakter obowiązkowy. Kluczowe elementy to:
- Obowiązek wdrożenia standardów dostępności
Wszystkie organizacje udostępniające swoje usługi online muszą spełniać określone wymogi techniczne i użytkowe, oparte między innymi na wytycznych WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) opracowywanych przez W3C. Standardy te obejmują m.in. zapewnienie odpowiedniego kontrastu, możliwości nawigacji przy pomocy klawiatury czy czytelnych etykiet dla technologii asystujących. - Terminy wdrożenia i okres przejściowy
Do 28 czerwca 2025 roku organizacje muszą dokonać niezbędnych zmian, a przewidziany jest okres przejściowy, który potrwa do czerwca 2030 roku. Po tym czasie kontrole będą prowadzone w sposób bardziej rygorystyczny, a naruszenia mogą skutkować nałożeniem kar administracyjnych przez krajowe organy nadzoru. - Wyłączenia i wyjątki
Prawo przewiduje wyjątki dla mniejszych podmiotów. Firmy zatrudniające poniżej określonej liczby pracowników (często przyjmuje się granicę około 10–20 osób) oraz przedsiębiorstwa o rocznym obrocie mniejszym niż 2 miliony euro, mogą być zwolnione z obowiązku wdrożenia przepisów. Jednak eksperci podkreślają, że nawet te firmy powinny dążyć do zapewnienia dostępności, by nie tracić potencjalnych klientów i nie budować negatywnego wizerunku marki.
Dlaczego Dostępność Cyfrowa jest ważna?
Inkluzywność i wartości społeczne
Dostępność cyfrowa to nie tylko kwestia formalna – ma ona fundamentalne znaczenie dla budowania społeczeństwa otwartego i inkluzywnego. Rozwiązania cyfrowe, które nie uwzględniają potrzeb osób z niepełnosprawnościami, powodują wykluczenie społeczne i ograniczają równy dostęp do informacji, usług czy produktów. Wdrożenie przepisów ma więc na celu przede wszystkim zniwelowanie barier, jakie mogą napotkać osoby korzystające z technologii wspomagających.
Różnica między UX a dostępnością
Chociaż dostępność i user experience (UX) są ze sobą ściśle powiązane, to jednak dostępność wymaga specyficznej wiedzy technicznej. W przeciwieństwie do wielu rozwiązań UX, które często opierają się na intuicyjnym „common sense”, kwestie dostępności wymagają znajomości m.in. standardów ARIA (Accessible Rich Internet Applications) czy umiejętności implementacji odpowiednich znaczników w kodzie HTML. Dlatego implementacja dostępności nie sprowadza się jedynie do instalacji gotowych widgetów – to proces wymagający dogłębnej analizy i modyfikacji całego systemu.
Podobieństwa do wdrażania RODO
Wprowadzenie nowego aktu o dostępności często porównywane jest do wprowadzenia RODO. Podobnie jak RODO, nowe przepisy zmuszają organizacje do podjęcia działań, które choć od dawna były potrzebne, dotąd były traktowane marginalnie. W obu przypadkach mamy do czynienia z koniecznością dostosowania wewnętrznych procesów, szkolenia pracowników, przeprowadzenia audytów oraz wprowadzenia zmian w strukturze systemów informatycznych.
Wyzwania techniczne i organizacyjne
Kompleksowość zmian
Implementacja wymogów dostępności to zadanie wieloaspektowe. Organizacje muszą:
- Dokonać audytu swoich systemów – przeanalizować obecne rozwiązania cyfrowe, zidentyfikować bariery i określić, które elementy wymagają modyfikacji.
- Przeprojektować interfejsy – często oznacza to przepisywanie kodu, szczególnie w warstwie front-end, aby zapewnić pełną zgodność z wytycznymi.
- Zainwestować w szkolenia i rozwój kompetencji – zarówno projektanci, jak i programiści muszą zdobyć wiedzę na temat najlepszych praktyk dostępności. Wdrożenie takich działań wymaga zaangażowania interdyscyplinarnych zespołów, które łączą umiejętności z zakresu projektowania, programowania, testowania i zarządzania projektami.
Pułapki "szybkich rozwiązań"
Na rynku pojawia się wiele gotowych rozwiązań, takich jak różnego rodzaju widgety, które obiecują szybkie wdrożenie dostępności. Jednak eksperci ostrzegają, że takie podejście może być mylące. Widgety często nie zapewniają pełnej zgodności z wymogami prawnymi i mogą stanowić jedynie prowizoryczne obejście problemu, zamiast dążyć do realnej poprawy jakości usług cyfrowych. Organizacje, które zdecydują się na "łatwe" rozwiązania, narażają się na ryzyko późniejszych kar oraz negatywny wpływ na doświadczenia użytkowników.
Przygotowanie do wdrożenia Aktu o Dostępności Cyfrowej - dobre praktyki
W obliczu nadchodzących zmian, organizacjom zaleca się podjęcie szeregu działań przygotowawczych, które pomogą płynnie wdrożyć wymogi dostępności:
- Przeprowadzenie szczegółowego audytu dostępności
Zidentyfikowanie istniejących barier w serwisach internetowych, aplikacjach oraz systemach wewnętrznych to pierwszy krok. Warto zatrudnić zewnętrznych ekspertów lub skorzystać z narzędzi automatycznych, które pomogą wskazać najważniejsze problemy. - Szkolenia i podnoszenie kompetencji zespołu
Inwestycja w rozwój umiejętności pracowników – zarówno w obszarze projektowania, jak i programowania – pozwoli na stworzenie rozwiązań, które od samego początku będą zgodne z wytycznymi dostępności. Warto korzystać z kursów i warsztatów organizowanych przez renomowane portale branżowe oraz certyfikowanych trenerów. - Integracja dostępności w procesie tworzenia produktów
Dostępność powinna stać się integralnym elementem całego cyklu życia produktu – od wstępnych analiz, przez projektowanie, implementację, testowanie, aż po utrzymanie i rozwój systemów. Podejście „accessibility by design” zapewnia, że kwestie dostępności są brane pod uwagę już na najwcześniejszych etapach prac projektowych. - Współpraca interdyscyplinarna
Efektywne wdrożenie wymaga zaangażowania różnych specjalistów: projektantów, programistów, testerów, a także ekspertów ds. dostępności. Warto wyznaczyć osobę lub zespół odpowiedzialny za koordynację działań, który będzie pełnił funkcję „mostu” między działami technicznymi a biznesowymi. - Regularne testy z udziałem użytkowników
Niezbędnym elementem jest testowanie rozwiązań z udziałem osób, które faktycznie korzystają z technologii asystujących. Taka praktyka pozwala na bieżąco identyfikować problemy i wprowadzać konieczne korekty, zanim produkt trafi do szerszego grona odbiorców.
Inwestycja w przyszłość - Cyfrową Inkluzywność
Nadchodzący europejski akt o dostępności to impuls, który zmusi wiele organizacji do gruntownej zmiany podejścia do projektowania i wdrażania rozwiązań cyfrowych. Choć proces adaptacji może wiązać się z dużymi wyzwaniami technicznymi i organizacyjnymi, w dłuższej perspektywie korzyści są nieocenione. Z jednej strony, zgodność z przepisami zmniejszy ryzyko sankcji finansowych, z drugiej – stworzy lepsze warunki dla użytkowników, podnosząc konkurencyjność firmy na rynku.
W praktyce oznacza to rezygnację z powierzchownych rozwiązań na rzecz kompleksowych, przemyślanych strategii, które integrują dostępność na każdym etapie tworzenia produktów. Inspiracją mogą być nie tylko doświadczenia z wdrożenia RODO, ale również dynamiczny rozwój UX i ciągłe doskonalenie standardów dostępności, o czym informują liczne portale branżowe i raporty eksperckie.
Organizacje, które postawią na edukację, interdyscyplinarną współpracę oraz systematyczne audyty, będą w stanie nie tylko sprostać nowym wymaganiom, ale przede wszystkim zbudować trwałe relacje z klientami, dla których dostępność staje się kluczowym elementem doświadczenia cyfrowego. W obliczu zmian nie chodzi jedynie o spełnienie norm prawnych – to inwestycja w przyszłość, która pozwoli budować bardziej otwarte, przyjazne i efektywne środowisko cyfrowe.
Wdrożenie standardów dostępności staje się priorytetem nie tylko z punktu widzenia prawa, ale przede wszystkim jako element budowania lepszego, bardziej inkluzywnego internetu dla wszystkich użytkowników
ICEberg CMS 5 to zaawansowany system zarządzania treścią, który automatyzuje wiele procesów związanych z wdrażaniem standardów dostępności (WCAG 2.1) na stronach internetowych. Dzięki niemu firmy mogą szybciej i efektywniej dostosować swoje serwisy do wymogów Europejskiego Aktu o Dostępności.
Oto, jak ICEberg CMS 5 i Krakweb mogą w tym pomóc:
Automatyzacja kluczowych funkcji dostępności
- Generowanie alternatywnych opisów i dostosowanie kontrastu
System automatycznie sugeruje opisy alternatywne (alt text) dla obrazów oraz analizuje kombinacje kolorów, aby zapewnić odpowiedni kontrast. Dzięki temu treści stają się bardziej czytelne i dostępne dla osób korzystających z czytników ekranowych czy o ograniczonej zdolności percepcyjnej. - Strukturyzacja treści i obsługa nawigacji klawiaturowej
ICEberg CMS 5 dba o prawidłową hierarchię nagłówków i zapewnia pełną obsługę nawigacji za pomocą klawiatury, co jest kluczowe dla użytkowników niekorzystających z myszy. Automatyczne przypisywanie odpowiednich znaczników HTML ułatwia korzystanie z treści osobom z różnymi ograniczeniami. [ Więcej: https://www.krakweb.pl/jak-iceberg-cms-5-automatyzuje-dostepnosc-stron-internetowych-spelnianie-wytycznych-wcag-i-dostosowywanie-stron-do-potrzeb-osob-z-niepelnosprawnoscia] - Optymalizacja formularzy i responsywność
System automatycznie optymalizuje formularze pod kątem dostępności oraz gwarantuje, że strony będą działały poprawnie na różnych urządzeniach – od komputerów stacjonarnych po smartfony. Dzięki temu procesy zakupowe i interakcje z serwisem stają się prostsze dla wszystkich użytkowników.
Wsparcie ekspertów Krakweb
Krakweb, jako twórca ICEberg CMS 5, oferuje również kompleksowe wsparcie w zakresie wdrażania rozwiązań dostępnościowych:
- Konsultacje i audyty
Specjaliści Krakweb pomagają firmom przeprowadzić audyty dostępności, zidentyfikować bariery oraz zaplanować wdrożenie niezbędnych zmian. Audyty te pozwalają dokładnie określić, które elementy serwisu wymagają poprawy, aby spełnić wymagania prawne. [ więcej:https://www.krakweb.pl/dostepnosc-cyfrowa-produktow-i-uslug-w-swietle-prawa-ustaw-polskich-i-europejskich] - Szkolenia i doradztwo
Krakweb organizuje szkolenia i warsztaty dla zespołów IT, UX oraz marketingowych, ucząc jak tworzyć i utrzymywać dostępne treści. Dzięki temu firmy nie tylko wdrażają poprawki, ale budują kulturę dostępności w całej organizacji. - Wsparcie techniczne i aktualizacje
Z pomocą Krakweb wdrożenie ICEberg CMS 5 staje się procesem ciągłym – firma oferuje wsparcie techniczne oraz regularne aktualizacje systemu, co umożliwia utrzymanie zgodności z najnowszymi standardami oraz regulacjami prawnymi.
Podsumowanie
Dzięki ICEberg CMS 5 organizacje mogą zautomatyzować wiele aspektów związanych z dostępnością cyfrową, co znacząco ułatwia spełnienie wymogów Europejskiego Aktu o Dostępności. Krakweb jako producent systemu zapewnia kompleksowe doradztwo, szkolenia oraz wsparcie techniczne, dzięki czemu wdrożenie i utrzymanie wysokich standardów dostępności staje się prostsze i bardziej efektywne. W rezultacie firmy nie tylko unikają potencjalnych kar, ale także poprawiają doświadczenia użytkowników i budują pozytywny wizerunek marki jako odpowiedzialnego społecznie podmiotu.
