Program Dostępność Plus

Tło i potrzeba Programu Dostępność Plus

W Polsce żyje około 12% osób z niepełnosprawnościami, co przekłada się na blisko 5 milionów obywateli. Ponadto, zmieniająca się demografia sprawia, że liczba seniorów systematycznie rośnie – do 2050 roku osoby powyżej 65. roku życia mogą stanowić aż 33% społeczeństwa. Rosnąca liczba osób starszych, wraz z potrzebami innych grup, podkreśla konieczność dostosowania infrastruktury, transportu, budynków publicznych, edukacji i usług cyfrowych do wymagań użytkowników o różnych możliwościach i potrzebach.

Program Dostępność Plus został zaprojektowany, aby sprostać tym wyzwaniom i wprowadzić zmiany, które poprawią jakość życia milionów Polaków. Jego głównym celem jest usunięcie barier, które ograniczają dostęp do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym, zawodowym i publicznym.

Założenia Programu Dostępność Plus

Program Dostępność Plus opiera się na koncepcji "uniwersalnego projektowania", która zakłada, że przestrzenie, usługi i produkty powinny być dostępne i użyteczne dla wszystkich, bez potrzeby adaptacji lub specjalnych rozwiązań. Działania w ramach programu dotyczą 8 kluczowych obszarów:

1. Architektura – Dostosowanie budynków użyteczności publicznej, mieszkań, instytucji edukacyjnych i obiektów kulturalnych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, seniorów oraz rodzin z małymi dziećmi.
2. Transport – Zwiększenie dostępności środków komunikacji publicznej, infrastruktury transportowej oraz poprawa informacji dla podróżnych, np. dzięki dźwiękowym i wizualnym systemom powiadamiania.
3. Cyfryzacja – Zapewnienie, aby strony internetowe, aplikacje mobilne oraz inne rozwiązania cyfrowe były zgodne ze standardami dostępności, umożliwiając pełne korzystanie z nich przez osoby o różnym poziomie sprawności.
4. Usługi publiczne – Zwiększenie dostępności urzędów, placówek zdrowotnych, ośrodków pomocy społecznej oraz innych instytucji publicznych poprzez wdrażanie narzędzi cyfrowych oraz fizycznych ułatwień.
5. Edukacja – Wdrożenie rozwiązań, które umożliwią dostępność infrastruktury edukacyjnej oraz materiałów dydaktycznych na wszystkich poziomach nauczania, od przedszkoli po uczelnie wyższe.
6. Zdrowie – Poprawa dostępności usług medycznych oraz infrastruktury zdrowotnej, w tym dostosowanie szpitali, przychodni i innych placówek do potrzeb osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.
7. Kultura – Zapewnienie dostępności obiektów kulturalnych (teatrów, kin, muzeów) oraz wydarzeń kulturalnych, tak aby były dostępne dla wszystkich, niezależnie od niepełnosprawności.
8. Sport i rekreacja – Stworzenie możliwości korzystania z obiektów sportowych, terenów rekreacyjnych oraz wydarzeń sportowych przez osoby z niepełnosprawnościami.

Realizacja i finansowanie Programu

Program Dostępność Plus finansowany jest ze środków krajowych oraz funduszy europejskich. Budżet na lata 2018–2025 przewiduje inwestycje rzędu 23 miliardów złotych. Środki te są przeznaczane na inwestycje infrastrukturalne, działania edukacyjne oraz wdrożenie innowacyjnych rozwiązań technologicznych, które wspierają dostępność. Program jest realizowany przy współpracy z samorządami, sektorem prywatnym, organizacjami pozarządowymi oraz instytucjami międzynarodowymi.

Jednym z kluczowych narzędzi wdrażania programu jest tzw. „Certyfikat Dostępności”, który przyznawany jest instytucjom, które spełniają określone standardy w zakresie dostępności. W ten sposób wspierana jest motywacja do dostosowywania przestrzeni publicznej i prywatnej do potrzeb osób o różnym stopniu sprawności.

Korzyści wynikające z Programu

Program Dostępność Plus przynosi liczne korzyści zarówno jednostkom, jak i całemu społeczeństwu. Wśród najważniejszych zalet można wymienić:

1. Równość szans – Zwiększenie dostępności infrastruktury i usług przekłada się na większe możliwości uczestnictwa osób z niepełnosprawnościami w życiu społecznym, kulturalnym i zawodowym.
2. Wzrost jakości życia – Dostosowanie przestrzeni publicznej, transportu i usług do potrzeb osób o ograniczonej mobilności czy percepcji znacząco poprawia komfort życia tych grup.
3. Rozwój gospodarczy – Inwestycje w infrastrukturę dostępną dla wszystkich mogą przyczynić się do wzrostu gospodarczego poprzez zwiększenie zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami oraz seniorów.
4. Budowanie społeczeństwa inkluzyjnego – Program promuje zmiany mentalności społecznej, uwrażliwiając na potrzeby osób z niepełnosprawnościami oraz osób starszych, co wpływa na wzrost empatii i wzajemnego wsparcia.
5. Zgodność z europejskimi standardami – Realizacja programu pozwala Polsce na dostosowanie swoich standardów do europejskich norm i wytycznych dotyczących dostępności.

Wyzwania i bariery

Pomimo licznych korzyści, Program Dostępność Plus napotyka także na szereg wyzwań. Niektóre z najważniejszych barier to:

1. Koszty adaptacji – Dostosowanie istniejącej infrastruktury może być kosztowne, zwłaszcza w przypadku starszych budynków i systemów transportowych.
2. Opór społeczny – W niektórych przypadkach spotyka się opór ze strony społeczności lokalnych lub instytucji, które nie dostrzegają potrzeby zmian lub obawiają się ich kosztów.
3. Brak wiedzy – Zarówno wśród pracowników instytucji publicznych, jak i w społeczeństwie wciąż brakuje świadomości na temat potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz seniorów, co może opóźniać wprowadzanie zmian.
4. Technologiczne wyzwania – Rozwój technologii, zwłaszcza w obszarze cyfryzacji, niesie ze sobą ryzyko wykluczenia osób, które nie mają odpowiednich umiejętności lub dostępu do nowych narzędzi.

Przyszłość Programu Dostępność Plus

Program Dostępność Plus to krok w stronę bardziej sprawiedliwego i równego społeczeństwa, ale jego realizacja wymaga ciągłego zaangażowania i współpracy różnych sektorów. Oczekuje się, że do 2025 roku wiele z zaplanowanych działań zostanie zrealizowanych, co przyczyni się do znaczącej poprawy dostępności przestrzeni publicznej i usług w Polsce.

Jednym z kluczowych elementów sukcesu programu będzie kontynuacja działań edukacyjnych i promocyjnych, które mają na celu uwrażliwienie społeczeństwa na potrzeby osób z niepełnosprawnościami oraz seniorów. Niezbędne będą także dalsze inwestycje w innowacyjne technologie, które mogą wspierać dostępność, szczególnie w obszarze cyfryzacji i transportu.

W jaki sposób w ramach programu Dostępność Plus może pomóc Krakweb  i ICEberg CMS 5

Krakweb i ICEberg CMS 5 mogą odegrać istotną rolę w realizacji celów Programu Dostępność Plus, wspierając cyfrową transformację administracji publicznej i usług w sposób dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Poniżej przedstawiam kilka sposobów, w jaki te rozwiązania mogą przyczynić się do realizacji założeń programu.

Dostosowanie stron internetowych do standardów WCAG

W ramach Programu Dostępność Plus kluczowym elementem jest zapewnienie dostępności serwisów internetowych dla osób z różnymi niepełnosprawnościami, co oznacza zgodność z wytycznymi WCAG (Web Content Accessibility Guidelines). ICEberg CMS 5, stworzony przez Krakweb, może wspierać instytucje publiczne w tym zakresie, oferując narzędzia umożliwiające dostosowanie treści internetowych do tych wytycznych.

Dzięki ICEberg CMS 5 strony internetowe mogą:

• Oferować łatwy w nawigacji interfejs dla osób z problemami ruchowymi (np. możliwość nawigacji za pomocą klawiatury).
• Zawierać funkcje poprawiające dostępność dla osób niedowidzących (np. skalowanie tekstu, wysoki kontrast, czytelne czcionki).
• Wspierać osoby niesłyszące dzięki możliwości integracji z materiałami wideo z napisami lub tłumaczeniami na język migowy.
• Umożliwiać dostosowanie kolorystyki i interfejsu strony, co jest pomocne dla osób z zaburzeniami widzenia barw.

Zarządzanie dostępnością treści

ICEberg CMS 5 ułatwia zarządzanie treściami internetowymi, dzięki czemu organizacje mogą regularnie aktualizować swoje strony, dbając o dostępność opublikowanych informacji. To szczególnie ważne w kontekście Programu Dostępność Plus, który zakłada, że wszystkie treści publiczne – od ogłoszeń po usługi e-administracyjne – muszą być dostępne dla osób z niepełnosprawnościami.

System zarządzania treścią może oferować:

• Automatyczne skanowanie stron pod kątem zgodności z WCAG, pomagając administratorom naprawiać błędy dostępności.
• Uproszczony proces publikacji treści, dzięki czemu pracownicy mogą szybko dostosowywać komunikaty do standardów dostępności.

Personalizacja interfejsu użytkownika

ICEberg CMS 5 może również pozwalać na personalizację interfejsu strony w zależności od preferencji użytkownika. Dzięki takim rozwiązaniom, osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności mogą dostosować wygląd i funkcje strony do swoich potrzeb, co wpisuje się w ideę uniwersalnego projektowania.

Przykłady funkcji:

• Możliwość powiększania i zmniejszania tekstu oraz przycisków.
• Opcje zmiany kontrastu (jasny/ciemny motyw).
• Integracja z technologiami wspomagającymi, np. czytnikami ekranu dla osób niewidomych.

Wsparcie e-administracji

Krakweb, dzięki ICEberg CMS 5, może wspierać urzędy gmin i miasta w digitalizacji usług publicznych, co jest jednym z priorytetów Programu Dostępność Plus. Zapewnienie łatwego dostępu do usług e-administracji (np. wniosków, dokumentów, rejestracji) w sposób dostępny dla wszystkich obywateli to kluczowy element zwiększenia dostępności.

Dzięki systemowi ICEberg CMS 5 urzędy mogą:

• Tworzyć i zarządzać dostępem do formularzy online w sposób zgodny z wytycznymi dostępności.
• Ułatwiać korzystanie z usług publicznych osobom starszym i z niepełnosprawnościami poprzez uproszczoną nawigację i intuicyjny interfejs.
• Wdrożyć funkcje, takie jak łatwa rejestracja na wizyty w urzędach, dostępne w różnych formach dla osób o różnych potrzebach.

5. Szkolenia i wsparcie techniczne

Krakweb może również wspierać samorządy i instytucje publiczne w podnoszeniu kompetencji cyfrowych pracowników. Program Dostępność Plus obejmuje nie tylko dostosowanie infrastruktury, ale również rozwój umiejętności pracowników, którzy muszą być świadomi wymagań dotyczących dostępności cyfrowej.

Krakweb może oferować:

• Szkolenia z obsługi ICEberg CMS 5 z naciskiem na zasady tworzenia treści zgodnych z WCAG.
• Wsparcie w audytach dostępności stron internetowych oraz doradztwo techniczne w zakresie ich modernizacji.

6. Redukcja wykluczenia cyfrowego

Program Dostępność Plus ma na celu zmniejszenie wykluczenia cyfrowego, które dotyka osoby starsze, niepełnosprawne lub mieszkające w małych miejscowościach. Krakweb, poprzez ICEberg CMS 5, może wspierać lokalne samorządy w rozwijaniu dostępnych usług cyfrowych oraz tworzeniu przyjaznych, prostych w obsłudze serwisów internetowych, które nie tylko spełniają wymagania dostępności, ale są także intuicyjne i użyteczne dla wszystkich grup społecznych.

Podsumowanie

Program Dostępność Plus jest wyrazem dążenia Polski do budowania społeczeństwa, w którym każdy obywatel, niezależnie od stopnia sprawności, wieku czy potrzeb, ma pełne prawo do uczestnictwa w życiu publicznym, społecznym i zawodowym. Choć realizacja programu napotyka na pewne wyzwania, jego efekty już teraz przynoszą korzyści milionom Polaków. Poprawa dostępności przestrzeni publicznej, transportu, edukacji i usług to inwestycja w przyszłość, która pozwoli na budowanie bardziej inkluzywnego, sprawiedliwego i zrównoważonego społeczeństwa.

Krakweb i ICEberg CMS 5 mogą odegrać kluczową rolę we wspieraniu Programu Dostępność Plus, dostarczając zaawansowane, ale jednocześnie proste w obsłudze narzędzia do tworzenia dostępnych stron internetowych oraz zarządzania cyfrową administracją. Dzięki takim rozwiązaniom polskie samorządy mogą skutecznie zwiększać dostępność swoich usług dla osób z niepełnosprawnościami oraz seniorów, a także przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu, co jest jednym z głównych celów programu.