Co to jest WCAG?
WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) to międzynarodowy standard opracowany przez W3C (World Wide Web Consortium) zawierający wytyczne ułatwiające dostęp do treści internetowych dla osób z różnymi ograniczeniami. Standard ten obejmuje szeroki zakres problematyki dostępności dla użytkowników z ograniczeniami wzroku, słuchu, ruchu, poznawczymi i wieloma innymi. WCAG stawia na rozwój treści przyjaznych osobom z niepełnosprawnościami oraz poprawę ich doświadczeń w przestrzeni cyfrowej.
Dostępność treści edukacyjnych jest szczególnie istotna, ponieważ uczniowie i studenci z niepełnosprawnościami powinni mieć równe szanse korzystania z materiałów, które stanowią podstawę nauki. Wydawcy edukacyjni muszą dostosować swoje materiały cyfrowe do potrzeb wszystkich użytkowników.
W kolejnych akapitach omówimy najważniejsze aspekty WCAG, wymagania Europejskiej Dyrektywy w Sprawie Dostępności oraz najistotniejsze cechy, jakie powinny spełniać materiały edukacyjne, by odpowiadały wytycznym WCAG.
Pamiętaj też jednak o tym, że WCAG ułatwia życie nie tylko osobom z niepełnosprawnościami. Takie funkcje jak powiększanie tekstu, wyłączanie animacji oraz cechy strony jak duży kontrast, czytelność, wyróżnienie nagłówków pomagają każdemu z nas w przyswajaniu treści. Docenią je odbiorcy Twojego serwisu internetowego. A efekt zobaczysz w statystykach - czasie wizyty, współczynniku odrzuceń, liczbie wizyt. .
Europejska Dyrektywa w Sprawie Dostępności – nowe wiążące prawo oparte na WCAG
Europejska Dyrektywa w Sprawie Dostępności (EAA) została wprowadzona z myślą o zapewnieniu dostępności treści cyfrowych na terenie Unii Europejskiej. Dotyczy zarówno sektora publicznego, jak i prywatnego. Zgodnie z tą dyrektywą produkty i usługi cyfrowe, takie jak strony internetowe, aplikacje mobilne oraz e-booki, muszą być dostosowane do wymogów WCAG. Oznacza to, że również wydawcy edukacyjni na terenie Europy mają obowiązek przystosowania swoich materiałów do wymagań WCAG.
Dostosowanie treści edukacyjnych zgodnie z WCAG to krok nie tylko do spełnienia wymagań prawnych, ale przede wszystkim szansa na stworzenie bardziej inkluzywnego środowiska nauki.
Jakie cechy powinny mieć materiały edukacyjne zgodne z WCAG i EAA?
Alternatywne metody przekazywania odpowiedzi
Treści edukacyjne powinny umożliwiać przekazywanie odpowiedzi w różny sposób, co jest szczególnie istotne w ćwiczeniach interaktywnych. Na przykład, oprócz opcji zaznaczenia odpowiedzi, użytkownicy powinni mieć możliwość wpisania jej w formie tekstu lub odpowiedzi ustnej. Taka różnorodność jest kluczowa dla użytkowników, którzy mogą mieć problemy z korzystaniem z niektórych interaktywnych elementów.
Projektowanie zgodne z zasadami dostępności
Twórcy materiałów edukacyjnych muszą pamiętać o odpowiednim kontrastowaniu tekstu z tłem. Dla małych czcionek zalecany jest kontrast 4,5:1, a dla większych tekstów 3:1. Treść powinna być również zorganizowana hierarchicznie, z użyciem nagłówków, które pomagają użytkownikom z niepełnosprawnością wzrokową lub korzystającym z czytników ekranowych. Każdy element wizualny, jak obrazy, wykresy czy ikony, powinien być opatrzony alternatywnym tekstem, opisującym zawartość.
Powiększanie i „reflow” (dopasowanie treści do ekranu)
WCAG rekomenduje stosowanie funkcji umożliwiającej powiększanie treści bez utraty jej czytelności. To rozwiązanie jest szczególnie ważne dla osób z ograniczoną ostrością wzroku. W tym przypadku tekst i inne elementy powinny płynnie dopasowywać się do ekranu, bez konieczności przewijania w poziomie, co znacznie ułatwia korzystanie z materiałów.
Text-to-Speech (TTS) – przekształcanie tekstu na mowę
Wydawcy powinni zapewnić możliwość przekształcania tekstu na mowę, co pozwala na słuchanie treści. Funkcjonalność ta może być szczególnie pomocna dla osób z dysleksją, problemami z czytaniem lub niewidomych. W przypadku materiałów edukacyjnych TTS może poprawić przyswajanie wiedzy u uczniów, którzy mają trudności z przetwarzaniem tekstów w tradycyjnej formie.
Kolor i kontrast
Odpowiednie kolory i kontrast pomagają osobom z wadami wzroku w odbiorze treści. Oprócz zapewnienia minimalnego kontrastu, wydawcy powinni unikać stosowania samych kolorów jako jedynego sposobu przekazywania informacji, np. poprzez wykresy, gdzie każdy kolor oznacza inny element danych.
Tryb ciemny
Dla użytkowników z wrażliwością na jasne światło lub z dysleksją tryb ciemny może znacznie poprawić komfort korzystania z materiałów edukacyjnych. Tryb ciemny, w którym tekst jest jasny, a tło ciemne, może zmniejszyć zmęczenie oczu oraz zapewnić większy kontrast w stosunku do trybu standardowego.
Dostosowane treści audio
Wszystkie materiały audio powinny być dostosowane do sterowania przy pomocy klawiatury oraz nie powinny odtwarzać się automatycznie. Wydawcy powinni także dostarczać dynamiczne transkrypcje oraz umożliwiać jednoczesne podświetlanie tekstu podczas jego odtwarzania, co znacząco wspiera odbiór dla osób niedosłyszących lub z trudnościami poznawczymi.
Wzbogacone treści wideo
Dostępne treści wideo powinny mieć transkrypcje i napisy, które umożliwiają odbiór treści wizualnych przez osoby niesłyszące lub mające problemy z koncentracją na szybkim materiale wizualnym. Powinna być również dostępna opcja regulacji prędkości odtwarzania i głośności za pomocą klawiatury.
Nawigacja za pomocą klawiatury
Dostęp do materiałów edukacyjnych wyłącznie za pomocą klawiatury jest konieczny, aby osoby z niepełnosprawnościami ruchowymi mogły w pełni korzystać z treści. Nawigacja powinna być zsynchronizowana z czytnikiem ekranowym, co umożliwia płynne poruszanie się po stronie i korzystanie z zasobów edukacyjnych.
Natywny czytnik ekranowy
Czytnik ekranowy to technologia, która umożliwia osobom niewidomym lub słabowidzącym korzystanie z zasobów cyfrowych. Wysoko funkcjonalne produkty powinny być wyposażone w specjalistyczne technologie wspierające, które dostarczają użytkownikowi nie tylko samego tekstu, ale również informacji o strukturze i funkcjonalności danego elementu.
Przykłady materiałów edukacyjnych zgodnych z WCAG i EAA
Poniżej przedstawiamy przykład obsługi materiałów edukacyjnych dla użytkowników z niepełnosprawnościami wzroku. Materiały powinny zawierać jasne instrukcje dotyczące korzystania z dostępnych funkcji, takich jak tryb ciemny, czytnik ekranowy oraz skróty klawiaturowe. Użytkownik powinien mieć możliwość:
- Włączenia trybu ciemnego w celu poprawy kontrastu
- Używania klawisza „Shift + Enter” do włączenia lub wyłączenia czytnika ekranowego
- Wchodzenia w interakcję z treścią za pomocą klawisza „Spacja”, a nawigacji w treści za pomocą klawiszy „Tab”, „Shift + Tab” i strzałek
- Poruszania się pomiędzy stronami kursu przy pomocy „Shift + strzałka w prawo” (następna strona) lub „Shift + strzałka w lewo” (poprzednia strona)
Podsumowanie
Dostosowanie treści edukacyjnych do wytycznych WCAG oraz spełnienie wymagań Europejskiej Dyrektywy w Sprawie Dostępności staje się obecnie standardem, który przyczynia się do lepszej inkluzywności. Dbanie o dostępność treści jest krokiem ku tworzeniu przestrzeni cyfrowej przyjaznej wszystkim użytkownikom, bez względu na ich indywidualne potrzeby
Jak może w tym pomóc ICEberg CMS 5?
ICEberg CMS 5 to platforma CMS, która zapewnia kompleksowe narzędzia do tworzenia treści zgodnych z wytycznymi WCAG, co czyni ją idealnym rozwiązaniem dla wydawców edukacyjnych. Dzięki rozbudowanym funkcjom dostępności, ICEberg CMS 5 ułatwia dostosowanie treści cyfrowych do standardów WCAG i wymogów Europejskiej Dyrektywy w Sprawie Dostępności (EAA). Poniżej opiszemy, jak ICEberg CMS 5 może wspierać spełnienie tych wytycznych:
1. Łatwe wdrażanie alternatywnych tekstów
ICEberg CMS 5 pozwala dodawać alternatywne opisy (tzw. „alt text”) do obrazów i materiałów wizualnych. Dzięki temu użytkownicy z niepełnosprawnościami wzrokowymi mogą zrozumieć kontekst wizualny za pomocą czytników ekranowych. System automatycznie przypomina o dodawaniu „alt text”, co minimalizuje ryzyko przypadkowego pominięcia tego istotnego elementu.
2. Kontrola kontrastu i dostępności kolorystycznej
ICEberg CMS 5 zawiera wbudowane narzędzia sprawdzające zgodność kolorystyczną tekstów i tła zgodnie z wymaganiami WCAG. Platforma automatycznie analizuje kontrast i sugeruje zmiany, jeśli nie spełniają one wymogów kontrastu (4,5:1 dla małego tekstu i 3:1 dla dużego tekstu). Funkcja ta pomaga wydawcom natychmiast wykryć problemy z kontrastem i wprowadzić poprawki bez potrzeby korzystania z zewnętrznych narzędzi.
3. Obsługa powiększania treści i „reflow”
ICEberg CMS 5 oferuje opcję automatycznego dostosowania treści do różnych rozdzielczości i rozmiarów ekranów. Funkcja ta umożliwia łatwe powiększanie treści bez utraty czytelności oraz bez konieczności przewijania poziomego, co jest zgodne z WCAG i wspiera użytkowników o ograniczonym wzroku.
4. Integracja z technologiami wspierającymi, takimi jak Text-to-Speech
Platforma obsługuje technologię Text-to-Speech (TTS), umożliwiając przekształcanie tekstów na mowę. ICEberg CMS 5 może integrować funkcję TTS z treściami edukacyjnymi, co wspiera użytkowników z trudnościami w czytaniu oraz osoby niewidome, umożliwiając im korzystanie z materiałów bez przeszkód.
5. Obsługa trybu ciemnego i dostosowanie treści wizualnych
ICEberg CMS 5 pozwala użytkownikom na przełączanie trybu wyświetlania, w tym na tryb ciemny. W trybie ciemnym teksty i elementy graficzne automatycznie dostosowują się do ciemnego tła, co poprawia komfort odbioru dla osób z wrażliwością na jasne światło i osób z dysleksją.
6. Dostosowane treści audio i wideo
W ICEberg CMS 5 możemy też wdrożyć dodawanie transkrypcji do materiałów audio i napisów do wideo, co spełnia wymogi WCAG i EAA. Wydawcy mogą wtedy dodawać oraz zarządzać napisami i transkrypcjami, co jest szczególnie ważne dla osób niesłyszących oraz osób z trudnościami poznawczymi.
7. Nawigacja za pomocą klawiatury
ICEberg CMS 5 jest przygotowany do włączenia nawigacji klawiaturowej. Strony i elementy interaktywne na platformie mogą umożliwiać poruszanie się po treści wyłącznie za pomocą klawiatury, bez konieczności użycia myszki czy gestów dotykowych.
8. Wsparcie dla czytników ekranowych i dostosowywanie treści
Platforma ICEberg CMS 5 wspiera czytniki ekranowe. Struktura treści na stronie jest zorganizowana w sposób, który ułatwia czytnikom ekranowym nawigację i odczyt logicznego porządku oraz hierarchii nagłówków, list i formularzy.
9. Wsparcie dla interaktywnych materiałów edukacyjnych
Dla wydawców edukacyjnych tworzących interaktywne ćwiczenia, ICEberg CMS 5 umożliwia różnorodne sposoby wprowadzania odpowiedzi przez użytkowników. System obsługuje zarówno odpowiedzi tekstowe, jak i ustne, co daje większą elastyczność dla użytkowników z ograniczeniami ruchowymi lub trudnościami poznawczymi.
Podsumowanie
ICEberg CMS 5 to wszechstronne narzędzie dla wydawców edukacyjnych, umożliwiające łatwe spełnienie wytycznych WCAG i dostosowanie treści do wymagań Europejskiej Dyrektywy w Sprawie Dostępności. Dzięki funkcjom takim jak obsługa alternatywnych tekstów, integracja z technologiami wspierającymi oraz wsparcie dla czytników ekranowych, platforma znacząco usprawnia proces tworzenia treści dostępnych dla wszystkich użytkowników.